Rodzaje trawników. Jakie nasiona traw wybrać?

Piękny trawnik to filar ogrodu. Może pełnić wiele funkcji, a zadbany i soczyście zielony będzie wspaniałym otoczeniem domu i dumą jego właścicieli. Warto zatem dowiedzieć się wszystkiego na jego temat korzystając z naszego vademecum trawnika.

Rodzaje trawników

Kiedy myślimy o zieleni w ogrodzie, trawnik pojawia się gdzieś na dalszej pozycji. A to jeden z najważniejszych elementów przydomowego ekosystemu. Trawnik ma zbawienny wpływ na otoczenie domu i samych ludzi – dostarcza dużo tlenu, filtruje powietrze, chłodzi grunt podczas upałów oraz tłumi hałas. Przede wszystkim jednak jest piękną oprawą dla drzew i kwiatów w ogrodzie, a także miejscem do wspólnego spędzania czasu w gronie bliskich.

Trawnik ozdobny

Najważniejsza jest jego funkcja estetyczna. Trawnik ozdobny charakteryzuje się miękką, gęstą i intensywnie zieloną darnią przypominającą w dotyku dywan typu shaggy – stąd inna jego nazwa, trawnik dywanowy. Możemy obsiać nim reprezentacyjne części ogrodu, lecz musimy pamiętać, że wymaga żyznej, dobrze przepuszczalnej, wilgotnej gleby i dużego nasłonecznienia. Mocne mieszanki nasion dadzą sobie radę także na terenie zacienionym, jednak wymagają intensywnej pielęgnacji. Aby trawnik dekoracyjny zachował swoje walory, należy go kosić nawet co 3-4 dni i nie wyżej niż 4-5 cm. Trawnik ten zniesie średnio intensywne użytkowanie ‒ możemy po nim spacerować i piknikować. Stanowi piękną oprawę dla drzew ozdobnych, krzewów i kwiatów. Trawnik ozdobny obrodzi trawą o wąskich i delikatnych liściach, uzyskaną z mieszanek nasion zawierających delikatną, lecz długowieczną kostrzewę, np. czerwoną i nitkową. Siejąc taki trawnik należy uzbroić się w cierpliwość – mieszanki ozdobne wolno rosną, a intensywność wzrostu uzależniona jest od jakości gleby, nawodnienia i stopnia nasłonecznienia.

Trawnik rekreacyjny

Trawnik rekreacyjny sprawdzi się wszędzie tam, gdzie liczy się dobra zabawa na świeżym powietrzu. Polecany jest zwłaszcza na tereny często deptane i przydomowe. Łączy w sobie cechy trawnika dekoracyjnego i użytkowego. Można po nim biegać, deptać, grillować, piknikować i bawić się ze zwierzętami, przez co jest chyba najbardziej uniwersalnym rodzajem trawnika. Odpowiednie mieszanki traw obrodzą gęstą, soczyście zieloną darnią, która będzie i piękna, i wytrzymała. Wszystko pod warunkiem, że odpowiednio przygotujemy teren pod zasiew, a w późniejszym okresie będziemy sumiennie trawę pielęgnować. Trawnik rekreacyjny lubi dobrze nawodnioną i przepuszczalną glebę. Nie wymaga jednak aż takiej opieki, jak trawnik dekoracyjny – drobne zaniedbania powinien znieść bez większej szkody, podobnie jak ciężar ogrodowych mebli i plac zabaw dla dzieci. Trawnik rekreacyjny uzyskamy ze zróżnicowanych mieszanek nasion zawierających obowiązkowo kostrzewę czerwoną i życicę trwałą, a uzupełnionych o np. wiechliną łąkowa oraz rośliny motylkowe. Ten rodzaj trawnika wymaga dość częstego koszenia w sezonie wiosenno-letnim – co 7-10 dni na wysokość ok. 5 cm. Tylko w taki sposób zachowamy jego urodę.

Trawnik sportowy

Trawnik sportowy to także trawnik rekreacyjny, jednak uzyskiwany ze specjalnych, wzmocnionych mieszanek przeznaczonych na boiska. Wykazuje bardzo dużą odporność na intensywne deptanie, kopanie i zdzieranie – idealnie nadaje się zatem do gry w piłkę nożną, rugby, futbol amerykański czy baseball, a duża zwięzłość murawy dodatkowo zamortyzuje ewentualne upadki. Trawnik sportowy powinien być mocny, ale jednocześnie estetyczny, gęsty i zielony. Dlatego mieszanki nasion typu Sport powinny zawierać w swoim składzie zwiększony udział życicy trwałej, przy jednoczesnym dużym udziale kostrzewy. Darń trawnika sportowego powinna szybko odrastać i regenerować się. Aby dobrze służyła do celów sportowych należy ją jednak dość często i krótko kosić – na wysokość zaledwie 2-3 cm.

Trawa pastwiskowa

Trawa pastwiskowa (kośna, łąkowo-pastwiskowa) przeznaczona jest na paszę dla zwierząt hodowlanych (bydła, kóz, koni itd.). Wysiewa się ją na gruntach ornych, a dojrzałą kosi i przeznacza na różnego rodzaju paszę (kiszonkę, zielonkę, paszę suchą). Jest zazwyczaj jednoroczna, maksymalnie dwuletnia, dlaczego po okresie zimowym należy dokonać ponownego zasiewu. Mieszanki nasion trawy pastwiskowej dostępne w ofercie sklepów są bardzo różnorodne pod względem składu, zawartości białka czy kaloryczności uzyskanej z niej paszy. Możemy zdecydować się na nasiona uniwersalne życicy, a także mieszanki nasion życicy z koniczyną.

Łąka kwietna

Chociaż z trawnikiem raczej się nie kojarzy, łąka kwietna to też gatunek trawy, który możemy zasiać na naszej działce. Jeżeli zależy nam na stworzeniu wrażenia dzikości w ogrodzie, to łąkowe mieszanki nasion idealnie się do tego nadają. Zadbana i pielęgnowana łąka kwietna będzie się pięknie prezentować w dużych, naturalnych ogrodach, a także na działkach z dala od miasta. Sprawdza się na terenach rzadko uczęszczanych, o niskiej intensywności użytkowania, a do jej wzrostu wystarczą gleby o średniej i niskiej klasie. Taką polną alternatywę dla trawnika również siejemy na przygotowanym odpowiednio terenie – gleba powinna być odchwaszczona i dobrze nawilżona. Również w okresie wzrostu należy od czasu do czasu nawadniać łąkę. Pielęgnacja łąki kwietnej to raj dla leni – kosić wystarczy ją zaledwie raz, dwa do roku, a uroczy efekt osiągniemy pozwalając jej rosnąć razem z polskimi kwiatami polnymi, takimi jak złocień pospolity, chaber, jaskier ostry, świerzbnica polna i firletka poszarpana. Do kupienia są gotowe mieszanki kwiatów polnych, którymi urozmaicimy naszą łąkę. Należy przy tym pamiętać, że łąka kwietna to środowisko dynamiczne, różnorodne – jedne gatunki rosną w nim chętniej, są bardziej dominujące i, na przykład, zawłaszczają powierzchnię ukrywając te „ładne”. Najłatwiej więc utrzymać pożądaną formę i estetykę łąki kosząc ją różnorodnie. Do tego pamiętajmy, by łąki nie nawozić i nie zostawiać w niej skoszonej trawy – niepożądane gatunki kwiatów za bardzo się wówczas rozrosną.

Zsiewu czy z rolki?

Najpopularniejsze metody zakładania trawnika to sianie go z nasion lub rozkładania gotowych obsianych rolek. Zanim zdecydujemy się na któryś z tych sposobów, warto przeanalizować wady i zalety obu.

Trawnik z rolki

Sprzedawany jest klientom w formie pasów wysianej, dojrzałej trawy. Zazwyczaj taka gotowa zielenina łatwo adaptuje się na nowym terenie, dlatego możemy od razu cieszyć oko jednolitym, kwitnącym dywanem. Za taki luksus trzeba jednak słono zapłacić. Trawnik z rolki to droga inwestycja, zwłaszcza kiedy myślimy o dużej powierzchni. Zakup gotowych rolek wyniesie nas więcej niż obsianie tego samego terenu nasionami (cena za rolkę waha się od 9 do 15 zł za 1 m2, czyli przyjmując cenę 12 zł za m2, za trawnik o powierzchni 500 m2 zapłacimy 6 tys. złotych). Ponadto rolki gorzej niż nasiona znoszą zimę i absolutnie nie rekomenduje się rozkładania ich w miejscach mocno zaciemnionych. Trawniki z rolki mają jedną niezaprzeczalną zaletę – dostajemy gotowy, ładnie wysiany i jednolity kolorystycznie trawnik, którym pochwalimy się przed sąsiadami. Nie musimy czekać tygodni aż wyrośnie trawa, od razu widzimy efekt końcowy naszej inwestycji. W porównaniu do trawnika z siewu jest dużo bardziej odporny na deptanie, ponieważ jest grubszy. Nadaje się na boisko do golfa w kurortach wypoczynkowych czy na przyhotelowe trawniki, a w skali domowej – do niewielkich ogrodów. Do wyboru mamy, podobnie jak w przypadku nasion, różne mieszanki trawnikowe. Decyzja, którą wybrać, powinna być podyktowana podstawowymi czynnikami – jakością i rodzajem gleby, stopniem nasłonecznienia danej powierzchni ogrodu/terenu, przeznaczeniem i ukształtowaniem terenu. Gotowa darń kupowana jest przeważnie na trawniki rekreacyjne i dekoracyjne i nadaje się do pokrycia wzniesień i spadków terenu. Oczywiście taki trawnik z rolki także musi być koszony, nawożony i podlewany. Tylko pielęgnowana zielenina zachowa swoją urodę i odporność. Kupując taki trawnik pamiętajmy też o 7-10% zapasie. W przypadku trawnika z rolek ważny jest transport – pasy muszą być zrolowane trawą do środka, nie więcej niż 5 warstw ze sobą. Ponadto już podczas rozłożenia należy sprawdzić jakość darni – jeżeli pod źdźbłami zauważymy chwasty lub wysuszone korzenie (zdrowe są gęste i mają kolor biały) – natychmiast reklamujmy towar. Zwróćmy też uwagę, czy z pasów nie osypuje się ziemia, a same rolki się nie rozpadają.

Trawnik z siewu

Jest znacząco tańszy, gdyż zamiast gotowych pasów trawy kupujemy nasiona. Jeżeli więc mamy do obsiania działkę o powierzchni kilku tysięcy m2, ta metoda zdecydowania pomoże nam oszczędzić pieniądze. Jest jednak dużo bardziej pracochłonna i zabiera więcej czasu. Na efekt wysiłku przyjdzie nam poczekać parę tygodni i nie zawsze będzie on w 100% zachwycający – musimy się z tym liczyć.

O powodzeniu inwestycji trawnika z siewu decydują następujące elementy:

• kondycja gleby przed sianiem,
• pora roku podczas wysiewu nasion,
• głębokość siewu,
• pielęgnacja po sianiu.

Przed właściwym wysiewem należy poświęcić kilka dni na przygotowanie podłoża (wyrównanie i oczyszczenie terenu, spulchnienie i nawodnienie gleby. Taki trawnik najlepiej siać w okresie kwiecień-koniec maja lub sierpień-wrzesień na wilgotnej glebie i pamiętać o regularnym nawadnianiu później. Kiełkująca trawa jest delikatna i narażona na niekorzystne działania czynników pogodowych, dlatego lepiej nie siać jej w okresie upalnego lata (będzie wymagała intensywnego podlewania), nie mówiąc już o jesiennym chłodzie czy mroźnej zimie. Rozważając zakup nasion musimy wziąć pod uwagę, podobnie jak w przypadku trawy z rolek, kilka absolutnie podstawowych czynników ‒ najważniejsze to przeznaczenie trawnika, rodzaj gleby, stopień nasłonecznienia. Jeżeli nasz trawnik ma być głównie ozdobą ogrodu, a nie terenem intensywnie deptanym – poszukajmy mieszanek ozdobnych, jeżeli zaś wiemy, że będą biegać po nim dzieci czy zwierzęta – zainwestujmy w mieszanki sportowe lub rekreacyjne. Wybór nasion może przyprawić o zawrót głowy, ale przy tak bogatej ofercie praktycznie każda osoba marząca o trawniku znajdzie coś dla siebie. Każdy rodzaj terenu może zostać przykryty puszystą zieleniną. W sklepach internetowych znajdziemy zarówno mieszanki typowo ozdobne, jak i te przystosowane do intensywnego użytkowania (wspomniane już sportowe, rekreacyjne), a także pastwiskowe dla terenów hodowlanych. Znajdziemy nasiona, które obrodzą trawą zarówno na żyznej, jak i gorszej glebie, w miejscach nasłonecznionych i tych, które przez większy czas dnia przykrywa cień. Ponadto producenci pomyśleli także o właścicielach zniszczonych darni, którzy mogą podratować swój trawnik mieszankami regeneracyjnymi. Czytajmy uważnie parametry mieszanek trawnikowych i nie bójmy się pytać sprzedawców, jaka trawa będzie dobra na jaki teren.

Właściwe wysiewanie trawy

Zazwyczaj na 100 m2 trawnika musimy wysypać 2-3 kg nasion (jest to tzw. norma wysiewu lub wydajność wysiewu, którą sprawdzimy w informacjach od producenta), jednak pamiętajmy, że mogą być one wydziobywane przez ptaki, dlatego najlepiej nie szczędzić nasion i dosypać dodatkowe 2-3 kg. Nasiona możemy wysiać ręcznie lub z wykorzystaniem specjalnych siewników. Już na etapie kiełkowania możemy zauważyć gdzieniegdzie łyse „placki” – będą to miejsca, w których należy dosiać trawę. Przydomowy trawnik możemy wysiać już za kilkaset złotych. Trawnik z siewu będzie za to gorzej rósł na wzniesieniach – nasionka będą z nich regularnie wydmuchiwane przez wiatr i spłukiwane przez deszcz, dlatego poświęćmy uwagę zwłaszcza takim kłopotliwym punktom. Kiedy wyrośnie trawnik? Czas kiełkowania to kilka do kilkunastu dni. Możemy przyspieszyć ten etap przykrywając trawę agrowłókniną – wówczas trawnik zacznie kiełkować już po 3-4 dniach. Trawa będzie widoczna po kilku tygodniach, a pełnym, dojrzałym trawnikiem będziemy cieszyć się po kilku miesiącach.

Jakie nasiona traw?

Myśląc o założeniu trawnika musimy przede wszystkim zdecydować jaką trawę posiejemy lub ułożymy (w przypadku trawnika z rolek). Jest to wybór niełatwy, ponieważ w ofercie dostępnych jest mnóstwo nasion traw, które różnią się przeznaczeniem, wyglądem wyrosłej z nich trawy i przede wszystkim ceną. Inne nasiona traw będą odpowiednie dla trawników ozdobnych, inne dla rekreacyjnych, sportowych, a inne – z przeznaczeniem na łąkę lub pastwisko. Wybór nasion jest szalenie ważny, ponieważ zła decyzja zaowocuje marnym trawnikiem, nawet pomimo poprawności wykonania prac przygotowawczych i pielęgnacyjnych.

Konieczne trzeba czytać informacje od producenta, a pod uwagę bierzemy:

• wymagania glebowe,
• wymagania nawozowe,
• odporność na dany stopień intensywności użytkowania,
• odporność na choroby, odporność na suszę.

W związku z tym najpopularniejsze są mieszanki nasion, które najłatwiej dostosują się do różnorodnych warunków środowiskowych. Do wyboru mamy mieszanki ozdobne, uniwersalne do trawników rekreacyjnych, sportowe do intensywnego użytkowania, a także specjalistyczne – pastwiskowe i łąkowe. Podstawą składów mieszanek trawnikowych są nasionka różnych odmian życicy, kostrzewy i wiechliny. Najbardziej uniwersalny skład dla trawników ozdobnych zawiera życicę i duży udział kostrzewy czerwonej, która daje gęstą, soczyście zieloną trawę. Dla mieszanek sportowych konieczny jest duży udział życicy trwałej, która zwiększa odporność trawy na zdzierania i deptania. Z kolei uniwersalne mieszanki do ogrodów przydomowych zawierają zrównoważoną kombinację różnorodnych nasion.

Charakterystyka podstawowych odmian nasion traw

Życica trwała – ten gatunek wyróżnia szybkie tempo wzrostu i długi okres wegetacji, nadaje się do trawników intensywnie użytkowanych, ponieważ wykazuje dużą odporność na deptanie i zdzierania. Jest podstawą mieszanek rekreacyjnych, dekoracyjnych i sportowych. Wymaga przy tym częstego koszenia i jest średnio odporny na suszę.

Kostrzewa czerwona – gatunek będący podstawą mieszanek dekoracyjnych, uniwersalnych i sportowych. Daje gęstą, jednolitą, zieloną darń. Jest odporny na niskie koszenie i deptanie. Rośnie wolno, ale jest odporny na mróz i suszę.

Wiechlina łąkowa – cechują ją wolne tempo wzrastania i niska odporność na cień – nie nadaje się na miejsca ciemne i wilgotne gleby. Odpowiednio zasiana, daje mocną, intensywnie zieloną darń o silnych rozłogach odporną na intensywne deptanie.Wykazuje długi okres wegetacji, a także wysoką odporność na mróz i suszę.

Mietlica pospolita – trawa o niskich źdźbłach, tworzy darń o gęstych pędach. Dobrze rośnie na ubogich i suchych glebach, jednak wykazuje niską odporność na grzyby. Wspomagana nawozami, staje się smaczną trawą pastewną, a jej ładny zielony kolor i małe wymagania środowiskowe sprawiają, że jest cennym składnikiem mieszanek przeznaczonych na boiska sportowe.